2 lipca przypadało niegdyś święto Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny. Powstało ono w 1263 z inicjatywy św. Bonawentury, generała zakonu franciszkańskiego, który wprowadził je we wszystkich wspólnotach braci mniejszych. Papież Bonifacy IX polecił je obchodzić w 1389, a oficjalnie ustanowione zostało w 1441 podczas Soboru w Bazylei.

Święto wspomina nawiedzenie Św. Elżbiety przez Maryję, które tak opisuje Ewangelia według św. Łukasza: „ W tym czasie Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta w pokoleniu Judy. Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę. Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę. Wydała ona okrzyk i powiedziała: „Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona. A skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie? Oto, skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie. Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana”. Wtedy Maryja rzekła: „Wielbi dusza moja Pana, i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy” (Łk 1,39-47).

W polskiej tradycji ludowej obchodzi się 2 lipca jako uroczystość Matki Boskiej Jagodnej. Prawdopodobnie początki tego święta wywodzą się z wierzeń i uroczystości starszych niż chrześcijaństwo, gdy składano bóstwom ofiary z płodów ziemi, aby zapewnić sobie w ten sposób urodzaj.

Święto Matki Boskiej Jagodnej jest związane z ciekawymi zwyczajami. Otóż, do 2 lipca nie wolno było jeść ani zbierać jagód bez uszczerbku na zdrowiu. Dotyczyło to zwłaszcza kobiet ciężarnych, a także tych, które utraciły dziecko.

Kobiety, które dotknęła ta tragedia wierzyły, że jeśli do 2 lipca wstrzymają się od jedzenia jagód, poziomek, malin i polecą się modlitwie Matki Boskiej Jagodnej, wtedy będą mogły wydać na świat zdrowe i silne potomstwo.

Do owych starych wierzeń nawiązuje piękny wiersz Leopolda Staffa:

Matka Boska Jagodna

Matka Boska Jagodna, Panienka Maryja
Która owocnym, rodnym drzewom sprzyja
Chodzi po sadzie kwitnącym i śpiewa
Pocałunkami budząc w wiosnę drzewa

Nocą wieśniaczki jej śpiew słyszą we śnie,
Wieść, aby jagód nie jadły przedwcześnie,
Każdą jagodę z ust matce odjętą
Da zmarłym dziatkom Panna w jagód święto…

W 1969 papież Paweł VI przesunął obchody święta Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny na dzień 31 maja, by wypadało ono po święcie Zwiastowania Najświętszej Marii Panny (25 marca), a przed Narodzeniem św. Jana Chrzciciela (24 czerwca), co bardziej odpowiada relacji ewangelicznej.

2 lipca Kościół Katolicki nie obchodzi więc dziś święta Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, ale Matka Boska Jagodna pozostała.

(ZN)